Odmiany deserowe winorośli

W krajach, w których winorośl uprawia się na skalę towarową, odmiany deserowe (inaczej: konsumpcyjne, stołowe) stanowią zaledwie kilka procent całkowitej produkcji. Na rynku znajdują się tam głównie winogrona importowane z krajów o gorącym i suchym klimacie, na przykład z południowej Azji, Ameryki czy północnej Afryki, gdzie najlepiej się udają.

Możliwości uprawowe

W Polsce, gdzie klimat mniej sprzyja polowym uprawom winorośli, sytuacja jest odwrotna - uwaga większości amatorów oraz do niedawna znacznej części plantatorów koncentruje się na winogronach konsumpcyjnych i to głównie tych wielkoowocowych. Jest to jednak grupa odmian najbardziej wrażliwych na niską temperaturę zimą, podatnych na choroby, wymagających wyższej temperatury podczas wegetacji, czyli niezbyt pasujących do warunków polskiego klimatu. Odmiany deserowe, wielkoowocowe były w przeszłości uprawiane w Polsce na znaczną skalę pod osłonami, gdzie miały odpowiednie warunki termiczne. Uprawy te stopniowo zanikły, bo owoce z nich przegrywały konkurencję na rynku z tanimi winogronami z importu. Do dzisiaj przetrwało niewiele plantacji najlepiej zorganizowanych i prowadzonych.
Uprawa polowa deserowych odmian winorośli, w porównaniu z uprawą pod osłonami, jest tańsza, ale bardziej zawodna. Wytrzymałość na mróz pąków kwiatowych nawet w najbardziej sprzyjających warunkach (stopień zdrewnienia pędów, termin wystąpienia mrozów) rzadko przekracza -20°C. Innym problemem jest zagrożenie upraw polowych przymrozkami wiosennymi. Szkody obniżające wartość handlową owoców mogą wyrządzić także osy, ptaki oraz opady gradu. Z powyższych względów uprawa polowa odmian deserowych może być opłacalna tylko w najcieplejszych rejonach Polski, a stanowiska upraw powinny być starannie dobrane. Niewielkie nawet plantacje odmian deserowych mogą być atrakcją gospodarstw agroturystycznych, jako źródło smacznych, świeżych i, co najważniejsze, zdrowych winogron. Obecnie poleca się do uprawy w Polsce pra­wie wyłącznie nowe odmiany mieszańcowe, tak zwane mieszańce złożone, które lepiej od poprzednio sadzonych odmian nadają się do upraw ekologicznych (organicznych, biodynamicznych, integrowanych). Podstawowej ochrony przed chorobami mogą potrzebować tylko w mniej korzystnych warunkach pogodowych podczas wegetacji.

Polecane odmiany

Do uprawy polowej są polecane głównie odmiany bardzo wczesne i wczesne, których owoce nawet w chłodniejsze lata powinny osiągnąć pełną dojrzałość najpóźniej do końca września

Deserowe odmiany winorośli

Nazwa odmiany	Pocho- dzenie	Pora dojrze- wania owoców	Plenność krzewów	Barwa owoców	Wielkość owoców	Kształt jagód	Wartość handlowa owoców	Odporność na choroby	Mrozowy- trzymałość
Alden (g)	USA	śr. późna	wysoka	czerwono czarna	duże	elipsoidalne	wysoka	średniowysoka	-25°C
Arkadia (o)	Ukraina	wczesna	b. wysoka	jasnożółta	duże	jajowate	wysoka	podwyższona	-21°C
Einset Seedless (g)	USA	wczesna	średnia	różowa	średnie	kuliste	średnia	średniowysoka	-27°C
Frumoasa Albae (o)	Mołdawia	śr. późna	wysoka	żółtozielona	duże	kulisto-elipsoidalne	wysoka	średniowysoka	-22°C
Kodrianka (o)	Mołdawia	wczesna	wysoka	granatowa	duże	elipsoidalne	wysoka	średniowysoka	-21°C
Kristaly (g)	Węgry	b. wczesna	wysoka	żółta	średnie	kuliste	średnia	wysoka	-25°C
Prim (o)	Węgry	wczesna	wysoka	żółtozielona	śr. do dużych	kulisto-elipsoidalne	wysoka	średniowysoka	-22°C
Swenson Red (g)	USA	wczesna	wysoka	purpurowa	średnie	kuliste	średnia	średniowysoka	-30°C
V 68021 (g)	Kanada	wczesna	wysoka	jasnoróżowa	duże	kulisto-elipsoidalne	średnia	średniowysoka	-26°C
Wostorg (o)	Rosja	b. wczesna	wysoka	jasnożółta	duże	kuliste	wysoka	podwyższona	-21°C

(g) - odmiany do uprawy polowej; (o) - odmiany pod osłony


W najcieplejszych miejscach, na przykład przy silnie nasłonecznionych ścianach i murach, można uprawiać odmiany późniejsze (Alden, Frumoasa Albae, Festivee, V 64035). Również w nastawionej na zysk uprawie pod osłonami powinny przeważać odmiany najwcześniejsze, wielkoowocowe, o najwyższej wartości handlowej owoców: Arkadia, Ajwaz, Kodrianka odmian zebrane w lipcu i sierpniu mogą osiągnąć wyższą cenę na rynku. Najbardziej przydatne do uprawy polowej są: Alden, Einset Seedless, Kristaly, V 68021 oraz na wysokie formy - Swenson Red. Wymienione wcześniej odmiany pod osłony mogą przykryciem. Efektem prac hodowlanych ostatnich kilkunastu lat jest wiele nowych krzyżówek o podwyższonej odporności na choroby i atrakcyjnych cechach owoców (wielkość, kształt, barwa). Najwięcej ciekawych nowości powstało w rosyjskich stacjach doświadczalnych. Są to odmiany w trakcie prób i ich charakterystyka pochodzi w większości z publikacji hodowców.

Nowe deserowe odmiany winorośli znajdujące się w uprawie próbnej

Nazwa odmiany	Pochodzenie	Pora dojrzewania owoców	Barwa owoców	Masa gron (g)	Rozmiar lub masa jagód	Kształt jagód	Smak
Arocznyj	Rosja	wczesna	różowa	500	25x18	elipsoidalny	zharmonizowany
Beżewyj	Ukraina	średnio wczesna	żółta	600-800	30x22	elipsoidalny	neutralny
Cerkiewne Dzwony	Ukraina	bardzo wczesna	jasnożółta	600	25x26	kulisty	muszkatowy
Elena	Mołdawia	bardzo wczesna	jasnozielona	250-400	28x22	elipsoidalny	muszkatowy
Eszter	Węgry	bardzo wczesna	fioletowoczarna	350-500	3-4 g	kulistoelipsoidalny	neutralny
Flamingo	Rosja	średnio wczesna	różowa	500-700	28x24	kulistoelipsoidalny	neutralny
Kardinal Liuks	Rosja	wczesna	fioletowoczerwona	700-800	27x25	kulistoelipsoidalny	muszkatowy
Kesza 1	Rosja	wczesna	jasnożółta	800-2500	40x33	elipsoidalny	zharmonizowany
King Rubi Ustojcziwyj	Rosja	średnio wczesna	czerwona	550	26x28	kulistoelipsoidalny	zharmonizowany
Lora	Ukraina	bardzo wczesna	żółtawa	600-800	30x22	jajowaty	zharmonizowany
Nadieżda AZOS	Rosja	wczesna	fioletowoczerwona	600-1000	7-8	elipsoidalny	zharmonizowany
Rusboł Ułuczszenyj	Rosja	wczesna	jasnożółta	400-1500	18x16	kulistoelipsoidalny	neutralny
Rusmoł Rannij	Rosja	wczesna	jasnożółta	400-550	25x23	kulistoelipsoidalny	neutralny
Ruswien	Rosja	bardzo wczesna	zielono-różowa	350-550	23x22	kulisty	muszkatowy
Tigin	Mołdawia	wczesna	jasnożółta	350-600	21 x 19	podwyższona	muszkatowy
Timur	Rosja	bardzo wczesna	żółta	400-700	29x21	jajowaty	muszkatowy
Wiktoria 5	Rosja	bardzo wczesna	czerwonomalinowa	500-700	27x22	elipsoidalny	muszkatowy
Wostorg Idealnyj	Rosja	bardzo wczesna	żółta	800-1000	26x22	elipsoidalny	zharmonizowany
Wostorg Krasnyj	Rosja	bardzo wczesna	jasnoczerwona	550-800	28x23	elipsoidalny	zharmonizowany
Wostorg Oryginalnyj	Rosja	bardzo wczesna	jasnożółta	650-850	28x23	elipsoidalny	zharmonizowany

SADZONKI WINOROŚLI
oferta na wiosnę 2024

WINA Z NASZEJ WINNICY

ABC zakładania
winnicy

Droga do własnej
winnicy

NOWE KSIĄŻKI