Wiosenne cięcie winorośli

W zależności od celu, jaki chcemy osiągnąć rozróżniamy trzy podstawowe rodzaje cięcia: cięcie formujące, na owocowanie i odmładzające. Krzewy przycina się podczas całego okresu wegetacji, ale właśnie w terminie wczesnowiosennym wykonuje się zabieg najważniejszy, cięcie zasadnicze na owocowanie.

Winorośl owocuje na latoroślach, które wyrosły na pędach jednorocznych

Rozwijające się pąki winorośli

Cięcie formujące

Ma na celu osiągnięcie zaplanowanej formy przestrzennej krzewu i może być wykonywane w różny sposób w zależności od wieku i kondycji krzewu.

Cięcie krzewów posadzonych jesienią poprzedniego roku

Podczas sadzenia jesienią sadzonka powinna być okryta na zimę kopczykiem ziemi wysokości ok. 30 cm. Robimy to również w kolejnych latach uprawy. Po rozgarnięciu kopczyka wystające nad powierzchnię ziemi przyrosty ze szkółki przycinamy krótko na dwa wyraźne pąki. Długość pozostawionych po przycięciu czopków osadzonych na trzonie korzeniowym sadzonki nie powinna przekraczać 10-15 mm. Krótkie cięcie wykonuje się zawsze, bez względu na zaplanowaną w przyszłości formę krzewu. Po wykonaniu cięcia czopki zasypujemy całkowicie garścią pulchnej ziemi. Gdy w późniejszym czasie przerośnie przez kopczyk więcej pędów (co się czasem zdarza), pozostawiamy dwa najmocniejsze, a pozostałe wyłamujemy.

Cięcie krzewów jednorocznych

Gdy na wysokości 70-80 cm przekrój przynajmniej jednego z pędów nie osiągnie minimum 6 mm, obydwa powinny być ponownie, jak przed rokiem, krótko przycięte. Po rozgarnięciu kopczyków zimowych obydwa pędy, gdy są podobnej grubości, ścinamy na 1-2 wyraźne pąki. Jeżeli jeden pęd jest zdecydowanie słabszy, to wycinamy go całkowicie, a silniejszy skracamy na 2-3 pąki. Na krzewach jednorocznych występuje "płacz" łozy, więc cięcie należy wykonywać tak, aby wypływające soki nie zalewały pąków. Płaszczyzna cięcia powinna być skierowana w kierunku przeciwnym do pąka, wtedy wyciekające soki bezpośrednio go nie oblewają i nie przeszkadzają w rozwinięciu się. W pierwszym roku uprawy krzewów pędy dorastają czasem w dobrych warunkach nawet do 2-2,5 m wysokości i wymagają wtedy innego potraktowania podczas cięcia. Jest to jednak sytuacja bardziej typowa dla krzewów dwuletnich.

Cięcie krzewów dwuletnich

Rozrost korzeni powoduje, że w drugim roku uprawy krzewy osiągają prawie zawsze przyrosty długości 2-3 m. Gdy są zdrowe, nieuszkodzone mechanicznie i dobrze zdrewniałe, posłużą one do wyprowadzenia pni i ramion przyszłej formy krzewu. Istnieje wiele różnych sposobów formowania krzewów winorośli, dlatego sposób przycięcia pędów w trzecim roku na wiosnę, będzie uzależniony właśnie od wybranej formy.
Dla typowych form szpalerowych na średnio wysokim rusztowaniu (np. sznur Guyota lub sznur o stałym ramieniu), potrzebny jest pień o wysokości 70 cm i poziome ramię o długości do 1 m. Pęd mocniejszy przyginamy i podwiązujemy do nośnego drutu rusztowania na wysokości 70 cm, uzyskując od razu pień i ramię poziome. W przypadku formy Guyota prowadzonej na dwóch drutach nośnych, będzie to ramię wygięte łukowato (rys. 1). Wygięcie łozy owocującej powoduje, że wzrost latorośli jest bardziej wyrównany. Na słabszych krzewach można uformować najpierw pień, przycinając mocniejszy pęd na wysokości 70 cm, a w następnym roku z najwyżej wyrośniętego pędu uformować poziome ramię owocujące (rys. 2)
Dla wysokich form pokrywających altanę, trejaż, czy wysoką ścianę, konieczny będzie pień wyższy, sięgający np. dachu altany (zazwyczaj 2,5 m). Dopiero na dachu altany wyprowadzamy ramiona i kolejne rozgałęzienia w celu równomiernego pokrycia całej powierzchni konstrukcji. Jeżeli pęd przeznaczony na wysoki pień nie posiada odpowiedniej długości, możemy go przedłużyć w trzecim roku uprawy z najwyższego pąka. Wszystkie niepotrzebne odrosty boczne usuwamy w trakcie wegetacji.

Cięcie na owocowanie

Po osiągnięciu zaplanowanej formy przez krzewy, wiosenne cięcie na owocowanie jest corocznie powtarzane i powinno zawsze doprowadzać do zaplanowanego plonu owoców. Winorośl zawiązuje owoce na latoroślach, które wyrosły z pąków znajdujących się na pędach jednorocznych. Prawidłowe cięcie na owocowanie powinno ograniczać owocowanie, pozostawiając tyle pąków na pędach jednorocznych, by owoce mogły osiągnąć typowe dla danej odmiany cechy użytkowe. Za średni plon z 1 m2 działki należy przyjąć 1,5 kg winogron.
Za średnią powierzchnię dyspozycyjną dla krzewu uprawianego w najczęściej stosowanej przez działkowców formie Guyota można przyjąć 3 m2. Oznacza to, że z jednego krzewu winnego powinniśmy zebrać przeciętnie 4,5 kg winogron. W przypadku uprawy odmiany, która zawiązuje po 2 grona na każdym pędzie, o średniej masie jednego grona 200 g, obliczenie nasze będzie następujące:
4,5 kg : 200 g : 2 = ok. 11 pąków pozostawionych na krzewie po cięciu. Prawidłowość naszych wyliczeń zweryfikuje zapewne sama natura, należy więc obserwować, jak krzew daje sobie radę z tak zaplanowanym obciążeniem. Zawsze jest czas, aby w kolejnym roku dokonać koniecznych korekt podczas cięcia.

Cięcie odmładzające

Gmatwanina pni, ramion i cienkich jak zapałki pędów jednorocznych, drobne, kwaśne owoce - to efekt rezygnacji z corocznego cięcia. Prawie zawsze odmłodzenie takiego krzewu i nadanie mu prawidłowej formy trwa dłużej niż rok. Przed przystąpieniem do pracy powinniśmy przede wszystkim wyobrazić sobie, jak ten krzew ma po cięciu wyglądać i zgodnie z tą wizją powinniśmy realizować kolejne etapy cięcia. W pierwszej kolejności usuwamy wszystkie części krzewu, które na pewno nie będą nam potrzebne. Wspomniany wcześniej wierzchołkowy charakter wzrostu winorośli powoduje, że wiele pędów jednorocznych, zwłaszcza tych grubszych, najbardziej nam potrzebnych, wyrasta z końców ramion. Gdy nie ma innego wyjścia, to zbyt wydłużone ramiona trzeba skrócić aż do miejsca, w którym powinien znajdować się pęd jednoroczny. W następnym roku ze śpiących oczek na końcu przyciętego ramienia wyrosną potrzebne nam pędy i tak osiągniemy zaplanowaną formę krzewu. Wyjątkowo zaniedbane krzewy trzeba niestety stopniowo poprawiać nawet przez 2-3 lata (rys. 3A, B).

Cięcie formujące (forma Guyota): A. Krzew przed przycięciem; B. Krzew po przycięciu	Cięcie formujące z utworzeniem pnia: A. Krzewy przed przycięciem; B. Krzew za rok przed kolejnym przycięciem; C. Sposób wygięcia łozy po przycięciu;
Cięcie odmładzające: A. Krzew przed przycięciem odmładzającym; B. Krzew po odmłodzeniu

SADZONKI WINOROŚLI
oferta na wiosnę 2024

WINA Z NASZEJ WINNICY

ABC zakładania
winnicy

Droga do własnej
winnicy

NOWE KSIĄŻKI